Στο Κέντρο ΑΡΣΗ υιοθετούμε την πολυεπίπεδη προσέγγιση για την αντιμετώπιση του τραυλισμού, προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες αυτής της διαταραχής. Η θεραπευτική παρέμβαση στηρίζεται στην κατανόηση και ερμηνεία του τραυλισμού μέσω του Μοντέλου των Δυσλειτουργικών Αντιλήψεων (Κάκουρος & Μανιαδάκη, 2006). Στα πλαίσια αυτής της θεώρησης, η θεραπευτική αντιμετώπιση του τραυλισμού αποτελεί μια δυναμική, πολυδιάστατη και εξατομικευμένη διαδικασία η οποία αντλεί στοιχεία και τεχνικές από τη γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεωρία, προσαρμοσμένα στον τραυλισμό και στις συνολικές ανάγκες του εκάστοτε παιδιού και της οικογένειάς του. Αξιοποιούνται επίσης τεχνικές από τα προγράμματα Lidkombe και Palin, ενσωματωμένα ωστόσο στη δική μας θεωρητική προσέγγιση του τραυλισμού, ως μία από τις διαστάσεις της πολυεπίπεδης παρέμβασης. Στα πλαίσια της πολυεπίπεδης προσέγγισης, η παρέμβαση στην περίπτωση του τραυλισμού πραγματοποιείται από ψυχολόγο, σε συνεργασία με λογοπεδικό, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν συνοδές δυσκολίες στην ανάπτυξη του λόγου.

 

Μακροπρόθεσμοι στόχοι της πολυεπίπεδης προσέγγισης στην αντιμετώπιση του τραυλισμού

• Μείωση των συμπτωμάτων του τραυλισμού και εξάλειψή τους, όπου αυτό είναι εφικτό

• Υιοθέτηση κανόνων που προάγουν τη λεκτική ευχέρεια

• Πρόληψη της εκδήλωσης των κοινωνικών και συναισθηματικών προβλημάτων που συνοδεύουν συνήθως το χρόνιο τραυλισμό (ή μείωσή τους εφόσον έχουν ήδη εκδηλωθεί)

• Ανάπτυξη δεξιοτήτων αποτελεσματικής επικοινωνίας

• Αύξηση της αυτοεκτίμησης και συνολική βελτίωση της λειτουργικότητας του παιδιού

• Μείωση του άγχους συνολικά και αποτελεσματική διαχείριση στρεσογόνων καταστάσεων

• Διατήρηση των αποτελεσμάτων της θεραπευτικής παρέμβασης στον χρόνο

 

Ενδιάμεσοι στόχοι της πολυεπίπεδης προσέγγισης στην αντιμετώπιση του τραυλισμού

• Τροποποίηση των δυσλειτουργικών αντιλήψεων του παιδιού σχετικά με τα αίτια του τραυλισμού και αύξηση της εμπιστοσύνης του στην ικανότητά του να μιλά με λεκτική ευχέρεια

• Μείωση των αρνητικών συναισθημάτων (π.χ. φόβος, ντροπή) που συνοδεύουν την εκδήλωση του τραυλισμού

• Εξάλειψη της εκδήλωσης συμπεριφορών αποφυγής σε καταστάσεις όπου το παιδί χρειάζεται να εκτεθεί λεκτικά (π.χ. συμμετοχή σε συζητήσεις, στη σχολική τάξη, σε σχολικές εκδηλώσεις)

• Διαχείριση πιθανών αρνητικών σχολίων από συνομηλίκους σχετικά με την εκδήλωση του τραυλισμού

 

Στόχοι της πολυεπίπεδης προσέγγισης με τους γονείς του παιδιού που τραυλίζει

• Τροποποίηση δυσλειτουργικών αντιλήψεων σχετικά με τα αίτια του τραυλισμού μέσω ψυχοεκπαίδευσης

• Κατανόηση της φύσης και του μηχανισμού εκδήλωσης του τραυλισμού μέσω ψυχοεκπαίδευσης

• Υιοθέτηση αποτελεσματικών πρακτικών αντιμετώπισης του παιδιού που τραυλίζει

• Τροποποίηση στοιχείων της καθημερινότητας στο οικογενειακό περιβάλλον που αποτελούν πηγές άγχους για το παιδί μέσω συμβουλευτικής

• Υποστήριξη στη διαχείριση του άγχους των γονέων

 

Βασικά στοιχεία που επεξεργάζεται οι ειδικός με τους γονείς στην ψυχοεκπαίδευση

• Ο τραυλισμός δεν αποτελεί σκόπιμη, προκλητική ή μιμητική συμπεριφορά εκ μέρους του παιδιού ούτε φυσιολογικό στάδιο κατά την ανάπτυξη του λόγου.

• O τραυλισμός δεν αποτελεί απλώς πρόβλημα λόγου και ομιλίας αλλά έχει πλείστες ψυχολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις.

• Η εκδήλωση των συμπτωμάτων του τραυλισμού δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχο του παιδιού.

• Σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις, ο τραυλισμός, ενδέχεται να είναι απόρροια μιας κληρονομικής προδιάθεσης, η οποία ενεργοποιείται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες οι οποίες σχετίζονται τόσο με ορισμένα χαρακτηριστικά του παιδιού όσο και με χαρακτηριστικά και αντιδράσεις του περιβάλλοντός του.

• Ο τραυλισμός αποτελεί συχνά περιοδικό φαινόμενο και ενδέχεται να περνά φάσεις έξαρσης και ύφεσης, ακόμη και να εξαφανίζεται εντελώς για ορισμένα χρονικά διαστήματα.

• Ο μηχανισμός εκδήλωσης του τραυλισμού συχνά συνδέεται με συγκεκριμένους παράγοντες, γι’ αυτό και επηρεάζεται ανάλογα με την περίσταση και τα πρόσωπα που εμπλέκονται σε αυτήν.

• Με τη θεραπευτική παρέμβαση αναμένεται η υποχώρηση των συμπτωμάτων του τραυλισμού και η βελτίωση του παιδιού σε πλείστους τομείς αλλά η πλήρης και ολοσχερής εξάλειψη των συμπτωμάτων του τραυλισμού δεν είναι εφικτή σε όλες τις περιπτώσεις.

 

Βασικές αρχές που επεξεργάζεται ο ειδικός με τους γονείς στη συμβουλευτική σχετικά με την ορθή επικοινωνία με ένα παιδί που τραυλίζει

• Δεν κάνουμε ποτέ παρατηρήσεις και υποδείξεις για την ομιλία του σε ένα παιδί που τραυλίζει. Για παράδειγμα, δεν του δίνουμε οδηγίες, όπως «Μίλα αργά», «Πάρε μια βαθιά ανάσα» ή «Ηρέμησε».

• Δεν διορθώνουμε το παιδί κάθε φορά που δε μιλά με ευχέρεια και δεν του ζητούμε να επαναλάβει σωστά τη λέξη στην οποία δυσκολεύτηκε.

• Δεν συμπληρώνουμε οι ίδιοι αυτό που προσπαθεί να πει το παιδί, αλλά περιμένουμε υπομονετικά να το ολοκληρώσει.

• Δεν διακόπτουμε το παιδί όταν μιλάει.

• Στην περίπτωση του αρχόμενου τραυλισμού, κατά την προσχολική ηλικία, και εφόσον το παιδί δεν δείχνει ακόμη να ενοχλείται από τη δυσχέρεια στη ροή του λόγου του, δεν του δείχνουμε ότι η ομιλία του αποτελεί αντικείμενο ανησυχίας.

• Προσπαθούμε να ελέγξουμε τις μη λεκτικές μας αντιδράσεις, όπως τον τόνο της φωνής, την έκφραση του προσώπου, τις κινήσεις του σώματος ώστε να μην μεταδώσουμε στο παιδί το δικό μας άγχος ή ανησυχία για την ομιλία του.

• Υιοθετούμε οι ίδιο σωστό πρότυπο ομιλίας, επιβραδύνοντας ελαφρώς τον ρυθμό ομιλίας μας, σε περίπτωση που μιλάμε πολύ γρήγορα.

• Τηρούμε οι ίδιοι τους βασικούς κανόνες επικοινωνίας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις ώστε ο καθένας να περιμένει τη σειρά του για να μιλήσει.

• Κατά τη λεκτική επικοινωνία, είναι απαραίτητες οι συχνές παύσεις προκειμένου να δίνεται στο παιδί το περιθώριο να πάρει το λόγο, αν το επιθυμεί.

• Δίνουμε σημασία στο περιεχόμενο του λόγου του παιδιού και όχι στη λεκτική του ευχέρεια.

• Δεν βομβαρδίζουμε το παιδί με διαρκείς ερωτήσεις, ιδιαίτερα με ερωτήσεις που απαιτούν εκτενείς απαντήσεις.

• Διατηρούμε βλεμματική επαφή με το παιδί κατά τη διάρκεια της λεκτικής επικοινωνίας χωρίς ωστόσο να του μεταδίδουμε μηνύματα ανησυχίας ή απογοήτευσης.

• Δεν πιέζουμε το παιδί να χαιρετήσει κάποιον που συναντά στον δρόμο («Πες καλημέρα στην κυρία Στέλλα.»), να απαγγείλει σε κάποιο συγγενή το ποίημα που έμαθε στο σχολείο («Πες στη θεία το ποίημά σου να δει τι ωραία που το λες.»), να ζητήσει λεκτικά κάτι από κάποιον άγνωστο («Πες στο σερβιτόρο να σου δώσει ένα ποτήρι νερό.»), να απαντά σε ερωτήσεις ενώ οι γονείς το επιπλήττουν για κάτι που έκανε («Πες μου γιατί έσπασες το βάζο!») κ.λ.π.

 

Βασικές αρχές μείωσης των πηγών άγχους στο οικογενειακό περιβάλλον

• Φροντίζουμε να εξασφαλίσουμε στο παιδί ένα ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον, απαλλαγμένο από υπερβολικές εντάσεις και συγκρούσεις.

• Ενημερώνουμε τους στενούς συγγενείς για τη δυσκολία του παιδιού στη ροή του λόγου και τους εκπαιδεύουμε στην τήρηση των βασικών αρχών κατά την επικοινωνία με το παιδί.

• Φροντίζουμε ώστε όλοι στην οικογένεια, συμπεριλαμβανομένων των αδελφών, τηρούν ορισμένους βασικούς επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα ότι δεν διακόπτουμε τον συνομιλητή μας αλλά τον αφήνουμε να ολοκληρώσει αυτό που θέλει να πει, ότι δεν απαντάμε στη θέση κάποιου άλλου, ότι δεν επιχειρούμε να μονοπωλούμε μια συζήτηση, κ.λ.π.

• Φροντίζουμε να μην πιέζουμε διαρκώς ένα παιδί με τον χρόνο, παροτρύνοντάς το διαρκώς «να κάνει γρήγορα, γιατί διαφορετικά δεν θα προλάβει».

• Προσαρμόζουμε τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες μας από το παιδί σε ρεαλιστικά επίπεδα, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι συχνά οι γονείς των παιδιών που τραυλίζουν έχουν υπερβολικές απαιτήσεις και προσδοκίες από αυτά, δυσανάλογες με το αναπτυξιακό τους επίπεδο. Εκπαιδευόμαστε σε αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης των ανεπιθύμητων μορφών συμπεριφοράς προκειμένου να αποφεύγονται οι εντάσεις.

 

Για γενικές πληροφορίες σχετικά με τον τραυλισμό, κλικ εδώ.